OBAMA & DE NIEUWE BELG [of het triestige verhaal van een jongen die Vlaming wou worden maar die zich tevreden moest stellen met Belg]

Obama en de Nieuwe Belg*
[of het triestig verhaal van een jongen die Vlaming wou worden maar die zich tevreden moest stellen met Belg]

*opgedragen aan Dhr Mustapha Bourich

Een ‘zwarte’ man in het witte huis lijkt wel een opvallend gegeven; niemand had dit kunnen verwachten een jaar geleden. Persoonlijk heb ik zelf de constante herhaling van zijn ‘iedereen in  dit fantastisch land is gelijk’ ietswat vervelend gevonden. Door te reizen en lesgeven in de Verenigde Staten heb ik zelf gezien dat zulke fantasieën niet echt met de werkelijkheid overeenkomen; ik heb constant moeten meemaken dat de echt slechtste betaalde banen nogsteeds vooral door zwarten ingenomen worden.Anderzijds dankzij een oerkonserva tieve filmindustrie worden we constant blootgesteld aan één van de grootste Amerikaanse taboe’s : gekleurde mensen trouwen alleen met andere gekleurden. Gemengde koppels  tonen ofwel op televisie of de cinema is een zelden geziene uitzondering.

Toch zou Nederlandstalige België iets hieruit kun nen leren. Voor degene die het niet al gemerkt hebben deelt Obama de culturele erfenis van de Afro-Amerikanen niet rechtstreeks; zijn verbinding met Afrik a is heel wat direkter via zijn vader. Zijn familie waren geen bevrijdde slaven; ze hebben ook geen rol gespeeld in het ontwikkeling van de Amerikaanse muziekgeschiedenis (bijv. spirituals, the blues, gospel of jazz). Daa rom verwijst Obama steeds naar de verbinding met deze culturele erfenis die zijn vrouw wel heeft. Toch hebben de modale Afro-Amerikanen massaal voor O bama gestemd. Maar niet deze mensen alleen; alle etnische minderheden hebb en iets hieruit kunnen halen. De vreugde in de ogen van mensen met ouders uit andere landen is te begrijpen; voor het eerst voelen ze zich ook erbij betrokken. Deze mensen worden dusdanig verheven door het feit dat zij ook opgenomen worden in Obama’s teruststellend maar toch wat wazig ‘ ;one nation’ als Amerikanen, hoe dan ook ze behandeld worden in een wereld vol racisme.

Echter is zoiets niet voor te stellen in een Vlaandere n met een politiek volledig verdeeld tussen gemeenschappen die steeds minder geme en lijken te hebben (hoewel de economische crisis het probleem heeft heel even kleiner doen uitzien). Dit komt omdat er veel te veel onzekerheid onder de inheemse bevolking is over eigen identiteit en het verband tussen het wel of niet spreken van een eigen taal en de cultuur die de taal in stand houd.&nb sp; Om hier echt thuis te voelen zoals de mensen die hier geboren en in een bepaalde manier opgevoed worden, moet men dus niet alleen de taal beheersen en de cultuur van binnenuit kennen, maar men moet aan een andere HEEL vage stel vereisten kunnen voldoen: een soort bloedverwantschap delen met zowel andere Vlamingen als het land. Onbereikbaar voor anderen dus. Dit iets wat onzeker gegeven wordt in verschillende maten en in verschillende manieren toegepast in deze maatschappij en daarom vind ik het moeilijk om de mensen  zelf kwalijk te nemen voor racisme die gewekt word door maatschappelijke instellingen die hieraan belang hechten. Ik vind het ook problematisch om h et systeem de schuld te geven aangezien ze een taak volbrengen die ze vanzelfsprekend vinden. 

Zo bekeken zijn racistische uitingen en uitbarstingen  duidelijk het eindresultaat van een botsing tussen het natuurlijk onderhoud van een e igen culturele erfenis en de reele angst de mensen hebben als wat ze aangeleerd worden niet meer lijkt te kloppen. Etnische minderheden die hier zelfs gebo ren zijn (laat staan nieuwe Belgen) moeten steeds een identiteit zoeken ergens anders dan België zelf. Het kan de Marokanen of de Turken bijv.  niet kwalijk genomen worden als ze hun identiteit in hun eigen land zoeken omdat ze hier steeds herinnert worden dat ze toch anders zijn. De culturen hier bots en constant tegen elkaar voor redenen waarover ze zelf geen controle hebben.&n bsp; Dit is een soort racisme die zichzelf steeds doet herleven aangezien het geplant en steeds geoogst wordt met elke nieuwe (en ook vaak dubieuze) realisatie van het Vlaamszijn.

Wat ‘nieuwe Belgen’ betreft, is het aannem en van de nationaliteit koude koek, vooral in Vlaanderen : ze spreken de taa l, hebben zich leren aanpassen aan de maatschappij en na een tijd nemen de nationaliteit hier aan. Ze worden Belg dus. Het idee van ‘Vlaming’ worden is gewoon niet denkbaar ; een heel gevoelige z aak aangezien de al bestaande taalproblematiek. Verder wordt de ‘Vlaamse Volksgeest’ steeds verder verwijderd van de andere bev olkingsgroepen die hier een kleine ruimte delen op de aardebol. Ik woon hier al 20 j aar en spreek het Nederlands meer dan voldoende om begrepen te worden, maar al  te regelmatiger word ik geconfronteerd met mensen die horen dat ik met alle waarschijnlijkheid uit een ander land kom en daarom mij beantwoorden in het Frans, het Duits of het Engels (of me soms zelfs negeren). Vorige week ging ik in een café om iets te bestellen maar nadat ik wat positieve komentaar gemaakt had over de interieur heeft de ober me gezegd [zonder eni ge vorm van begroeting] dat ik het feit dat ik anderstalig was niet kon verbergen. Ik was zodanig sprakeloos door zo’n duidelijke afwij zing dat ik gewoon vertrok zonder bestelling, niet zeker of ik kwaad of beschaamd moest voelen. Dit gebeurt niet elke dag natuurlijk maar toch vind ik  elke vraag naar mijn land van afkomst (hoewel ik gewoon een tandenborstel kom ko pen bijv.) steeds vervelender. Dat gegeven is toch privé, niet belangrijk ter zake en is volgens mij een natuurlijke neiging om het afstand tussen de persoon die ergens hoort en ‘the other’ aan te wijzen – onbewust zegt men ‘u bent anders dan ik’. 

In een ander land schamen ouders zich dood als kinderen direkt verwijzen naar iemand anders zijn afkomst. Toen ik in Amsterdam leefde was ik gewoon de uit Rusland gekomen Vlaams Australisch NEDERLANDER. In Australië – hoewel er duidelijk ook problemen zijn met racisme – is het idee van Australisch zijn niet gekoppeld aan ofwel de Australische geschienis, religie, land van afkomst of taalkennis; men is Australisch zodra men er woont. Dat is in elk geval mijn indruk aange zien ik geboren en opgevoed werd daar; het kan altijd anders zijn nu. Ik ben al bijna 20 jaar ‘nieuwe Belg’.

Als België ooit zou barsten, wat gebeurt dan met  de nieuwe Belgen ? Worden ze Vlamingen of Walen ? Voor de Vlaminge n is zoiets moeilijk denkbaar vrees ik. Maar met ervaring en wat relativeringsvermorgen die ik dankzij dit land van tegenstellingen eigen te maken heb kunnen aannemen, heb ik zelf gerealiseerd dat de droom die ik lang geleden koesterde om ‘Vlaming’ te worden niet echt iets voor mij is. In plaats ervan vind ik sterkte door deel uit te maken van een minderheid [nie uwe Belgen dus]. 
Maar eerlijk gezegd de manier waarop de Vlamingen en W alen uit elkaar groeien deels door een politiek te voeren die op gemeenschaps en nationale niveau elkaar tegenspreken en een cultuur die steeds meer Vlaamse mythen gebruikt om de ‘echte’ Vlamingen zelfs bewuster ervan te maken (ik vind ‘Daens : de musical’ gewoon een hallucinante voorbeeld ervan), is een oplossing niet zo direkt te vinden en de identiteit van de nieuwe Belgen zullen steeds dubbelzinniger worden.

The King is Dead – Long Live the King

Dr Zachàr Laskewicz
Composer-Director-Designer-Writer

©NIGHTSHADES
music-theatre-language ebooks
Nieuwland 70A, 9000 Ghent, BELGIUM

This writing remains the original copyright of Zachàr Alexander LASKEWICZ who wrote this paper in 2008. If use is made of the contents of this work, please reference the work appropriately and inform the author at the following address : zachar@nachtschimmen.eu

SHORTCUTS TO PLACES :